Genealogisch onderzoek in de Mechelse schepenregisters

De Mechelse schepenregisters vormen een indrukwekkende reeks van 412 registers. Ze beslaan de periode 1345-1796, met uitzondering van 1354-1371 en 1613. Ongetwijfeld waren er ook vóór 1345 schepenregisters maar die zijn vermoedelijk tijdens de grote brand van 1342 in de vlammen opgegaan. In de schepenregisters vind je vooral overeenkomsten tussen verschillende partijen, meestal verkopen. Maar het kan ook gaan over verhuringen en leningen (renten). Ze geven dus een beeld van de bezittingen van mensen. De bekrachtiging door de schepenen gaf de nodige rechtszekerheid. Notarissen zoals wij die nu nog steeds kennen, komen in onze streken pas echt op vanaf de zestiende eeuw. En zelfs dan gingen mensen nog vaak naar de schepenbank voor een extra bekrachtiging.

 

© Stadsarchief MechelenDe oudste schepenregisters zijn moeilijk toegankelijk doordat ze in het Latijn opgesteld zijn. Pas vanaf 1465 wordt de volkstaal gebruikt. Daarnaast is er ook de onvolledigheid van de eigentijdse indexen. Zoeken in de schepenregisters is dus geen sinecure. Voor de periode 1345-1351 zijn er moderne indexen en transcripties, opgemaakt door Jan Meutermans en raadpleegbaar in de leeszaal van het Stadsarchief Mechelen.

In de online databank staan voornamelijk de beelden van de registers. Wie ze wil raadplegen, dient dus via de boomstructuur te bladeren. Het scannen ervan gebeurde door vrijwilligers Willem Miseur, Willy Hendrickx en Fernand Maes. Sinds 2020 zijn deze heren trouwens gestart met het invoeren van metadata (namen en huisnaam), beginnende met de achttiende-eeuwse schepenregisters.